PSİKİYATRİDE İLAÇ TEDAVİSİ
Psikiyatrik hastalıkların tedavisinde psikoterapinin yanında gerektiğinde ilaç tedavisi (farmakoterapi) uygulanmaktadır. Psikiyatride kullanılan ilaçlar, kesinlikle etkili ve güvenli olmasına rağmen, ülkemizde psikiyatrik ilaçlarla ilgili ne yazık ki doğru olmayan ön yargılar mevcuttur. Bu ön yargılar nedeniyle bazı hastalarımız ya psikiyatrik ilaçları kullanmayı reddetmekte, ya da ilaçları gereken dozda ve sürede kullanmamaktadırlar. Bu sebeple, çok kolay tedavi edilebilecek bazı psikiyatrik hastalıkların tedavisinde olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilmektedir.
Psikiyatrist ve psikolog arasındaki farklar nelerdir?
Ülkemizde insanlar genellikle ruhsal sorunlarla uğraşan kişileri tanımlarken psikolog ve psikiyatristi aynı anlamda kullanırlar. Bu kullanım aslında eğitimleri çok farklı olan iki grubu birbirine karıştırmaktır. Psikiyatristler tıp fakültesinden mezun olduktan sonra 4 yıl psikiyatri ihtisası yapmış hekimlerdir. Bu eğitimleriyle hem insanların genel hastalıklarıyla ilgili bilgi sahibidirler, hem de ruhsal yapılarını tanımlama, gerektiğinde de tedavi etme yetki ve bilgisine sahiptirler. Psikiyatrik hastalıkları psikoterapi ile (görüşme yaparak tedavi etme) ve gerektiğinde ilaçla tedavi etme (farmakoterapi) yetkilerine sahiptirler. Psikologlar ise edebiyat fakültelerinin psikoloji bölümlerinden mezundurlar. Genelde psikiyatristlerle birlikte çalışır, gerekli testlere hastalara uygular, psikiyatristlerin hastaya tanı koymasına ve tedavi etmesine yardımcı olurlar. Bazı özel eğitimlerden sonra psikoterapi yapmaya hak kazanırlar. Ancak psikologların tek başlarına hastaya tanı koyma, tedavi etme ilaç verme yetkileri yoktur.
Psikiyatride kullanılan ilaçlar kilo aldırır mı?
Psikiyatride kullanılan ilaçlar kilo aldırır ifadesi kesinlikle yanlıştır. Sadece bazı psikiyatrik ilaçlar iştah artışı dolayısıyla kilo artışına neden olurlar. Zaten bu ilaçlar da iştah azlığı ve kilo kaybı şikayeti olan hastalarda kullanılır. Kilo almak istemeyen hastalarda kullanılmaz.
Antidepresan ilaçlar bağımlılık yapar mı?
Antidepresan ilaçlar kesinlikle bağımlılık yapmaz. Fakat belli bir süre kullanılan bu ilaçlar mutlaka psikiyatrist kontrolünde, dozu azaltılarak bırakılmalıdır. Aksi takdirde hastada çekilme belirtileri dediğimiz bazı tepkiler ortaya çıkabilir. Çekilme belirtileri ilaçtan ilaca değişiklik gösteren sıkıntı hissi, huzursuzluk, uykusuzluk gibi tepkilerdir. Bu belirtiler ilacın bağımlılık yaptığı veya hastalığın tekrarladığı anlamına gelmez. Tamamen ilacın aniden kesilmesi-bırakılmasıyla ilgilidir.
Psikiyatride kullanılan ilaçlar kısırlık (infertilite) yapar mı?
Psikiyatrik ilaçlar kesinlikle kısırlığa (infertilite) neden olmaz. Fakat bu ilaçlar çok gerekmedikçe gebelik sırasında ve anne sütü verilirken bebeğe zarar vermesini önlemek amacıyla önerilmez. Ayrıca bazı psikiyatrik ilaçlar boşalma ve orgazma ulaşma süresinde uzamaya ve cinsel istekte azalmaya neden olabilir. Fakat bu yan etkiler kesinlikle kalıcı değildir. İlacın dozu azaltıldıktan veya ilaç kesildikten sonra düzelirler.
Psikiyatride kullanılan ilaçlar uyku yapar mı?
Psikiyatride kullanılan ilaçlar uyku yapar ifadesi kesinlikle yanlıştır. Sadece bazı psikiyatrik ilaçlar uyku yapar. Bu ilaçlar da zaten uyku sorunu yaşayan veya bizim uyumasını istediğimiz hastalarda kullanılırlar. Uyku sorunu olmayan veya uyku halinin işlevselliği bozacağı hastalarda kullanılmazlar.
